Adviseren en motiveren
Persoonlijke doelen, voordelen van gewichtsverlies en passende behandelopties.
Een duurzame gedragsverandering
Stap 3 in het 5-stappenplan
In stap 3 van het behandelplan staat het adviseren en motiveren van je patiënt centraal. Een goede begeleiding begint met het verkennen van de intrinsieke motivatie: waarom wil je patiënt gewicht verliezen, en wat hoopt hij of zij hiermee te bereiken? Door persoonlijke doelen en drijfveren in kaart te brengen, vergroot je de kans op een duurzame gedragsverandering.
Wat motiveert mijn patiënt?
Succes ziet er voor iedere patiënt anders uit.
Wat voor de één een lager medicijngebruik is, kan voor de ander betekenen weer energie hebben om te sporten of met (klein)kinderen te spelen.
Om je patiënt te motiveren is het belangrijk om:
- Advies te geven over gezondheidsrisico’s, voordelen van gewichtsverlies en mogelijke behandelopties.
- Samen overeen te komen welke doelen realistisch en haalbaar zijn.
- Ondersteuning te bieden, bijvoorbeeld met voorlichting, het bespreken van belemmeringen en het plannen van follow-up afspraken.
Waarom is afvallen zo (vet)lastig?
Het kan helpen om je patiënt uit te leggen dat vetweefsel meer is dan een opslagplaats. Vet is een actief orgaan dat meer dan 600 hormonen aanmaakt, die invloed hebben op eetlust, stofwisseling en energiehuishouding. Bij obesitas raakt deze hormoonregulatie verstoord.
Voor je patiënt betekent dit dat:
- Het verzadigingssignaal in de hersenen minder goed werkt
- Vetcellen steeds meer energie willen opslaan en dit proces de eetlust aanjaagt
- In de hersenen is het belonen voor eten verstoord, waardoor controle over het eetgedrag lastiger wordt.
- Vergrote vetcellen geven ontstekingsstofjes af, die bijdragen aan ziekten zoals diabetes type 2 en hart- en vaatziekten.
Door deze fysiologische processen te benoemen, krijgt je patiënt meer inzicht dat obesitas geen kwestie van ‘te weinig wilskracht’ is, maar een chronische aandoening waarbij het lichaam zelf tegenwerkt. Dit kan motiverend werken om samen te zoeken naar passende behandeldoelen en realistische vervolgstappen.
Advies over gezondheidsrisico’s
Overgewicht en obesitas brengen gezondheidsrisico’s met zich mee. Het is daarom belangrijk om de nadruk te leggen op gezondheid en welzijn, in plaats van alleen het aantal kilo’s dat je patiënt kwijt wil raken.
Voordelen van gewichtsverlies
Zelfs een klein verschil kan al een groot effect hebben.
Wat betekent 5% gewichtsverlies?
Een fitter & fijner gevoel door:
- Lagere bloeddruk
- Lager cholesterol
- Minder kans op / een verbetering in diabetes type 2
- Verbetering van stemming, seksualiteit en algemene fitheid
Wat betekent 10% gewichtsverlies?
Een fitter & fijner gevoel door:
- Minder klachten van artrose
- Minder slaapapneu
- Remissie van diabetes type 2
- Minder sterfte door hart- en vaatziekten
De focus ligt vaak op stabiliseren van gewicht en voorkomen van verdere toename. Ook dát is een belangrijke gezondheidswinst.
Veelgestelde vragen:
Hoe motiveer ik mijn patiënt die zonder succes probeert af te vallen?
Erken eerdere ervaringen, bespreek belemmeringen en leg de focus op kleine, haalbare stappen in plaats van rigoureuze veranderingen.
Wat als mijn patiënt geen gewicht verliest, maar wel gezonder leeft?
Ook zonder gewichtsverlies kan er gezondheidswinst zijn, zoals lagere bloeddruk, betere conditie en meer energie. Het doel is duurzame leefstijlverandering.
Behandelplan op maat
Onrealistische verwachtingen kunnen tot teleurstelling leiden. Bespreek de verwachtingen en stel samen een behandelplan op. Maak daarbij gebruik van de handvatten uit stap 4.
Hulpmiddelen
Maak gebruik van onze tool zoals voorlichtingsmaterialen, patiëntenplatform of nascholing. Alles wat je nodig hebt om je praktijk te ondersteunen.
Behandelopties
Obesitas vraagt om een aanpak op maat. Er zijn verschillende behandelopties die je kunt inzetten om je patiënt te ondersteunen bij gewichtsverlies en leefstijlverandering.
Het 5-stappenplan is opgesteld conform de multidisciplinaire richtlijn Obesitas. Bekijk een praktisch en verkort overzicht.