Behandelplan op maat
Na het in kaart brengen van de ernst van het overgewicht (stap 2) en het bespreken van motivatie en doelen (stap 3), volgt in stap 4: het opstellen van een behandelplan. Dit doe je samen met je patiënt, zodat het plan aansluit bij zijn of haar persoonlijke situatie, voorkeuren en mogelijkheden.
Samen beslissen en verwachtingen bespreken
Stap 4 in het 5-stappenplan
Het succes van de behandeling begint bij het samen maken van afspraken. Bespreek met je patiënt welke verwachtingen realistisch zijn en leg uit waarom té hoge doelen vaak leiden tot teleurstelling en het niet volhouden van de behandeling.
SMART methode
Een haalbaar doel is een gewichtsverlies van ongeveer 0,5 tot 1,0 kg per week, of in totaal 5 – 10% van het initiële gewicht. Ook stabilisatie van gewicht kan al een belangrijke gezondheidswinst zijn.
Gebruik de SMART-methodiek bij het formuleren van doelen:
- Specifiek: duidelijk omschreven (bijv. dagelijks 30 minuten wandelen)
- Meetbaar: resultaat is te volgen (bijv. 5% gewichtsverlies in 6 maanden)
- Acceptabel: doel past bij de motivatie en situatie van de patiënt
- Realistisch: haalbaar gezien comorbiditeiten en leefomstandigheden
- Tijdgebonden: gebonden aan een concrete termijn
Inventariseer de behandelopties
Afhankelijk van de ernst
De keuze voor een behandeling hangt af van de ernst van het overgewicht of obesitas en eventuele comorbiditeiten. Bespreek samen de mogelijkheden.
Jouw rol als huisarts
Centrale rol
Een gepersonaliseerde en multidisciplinaire aanpak vergroot de kans op langdurig succes en een betere gezondheid. Je speelt als huisarts een centrale rol in het stellen van de diagnose en het bepalen van de medische urgentie.
Daarnaast zorg je ervoor dat:
- Mogelijke gezondheidsrisico’s en voordelen van behandeling worden besproken met je patiënt.
- Je een inschatting maakt van medische oorzaken of contra-indicaties.
- Duidelijk wordt of medicatie of bariatrische chirurgie een optie kunnen zijn.
- Samenwerking met andere zorgprofessionals in de keten wordt gecoördineerd.
GLI
Gericht op voeding, beweging en gedragsverandering, met aandacht voor stress, slaap en andere leefstijlfactoren. Dit kan individueel of in groepsverband plaatsvinden.
Farmacotherapie
Inzet van geregistreerde obesitas medicijnen, wanneer het GLI traject onvoldoende resultaat geeft. Welke opties zijn er en welke passen het beste bij je patiënt? We geven je een compleet overzicht.
Bariatrische chirurgie
Bij ernstig overgewicht en wanneer andere behandelopties onvoldoende effect hebben kun je adviseren om te kiezen voor een maagoperatie.
Jouw rol als praktijkondersteuner
Doorverwijzen
De praktijkondersteuner speelt een belangrijke rol in het begeleiden van je patiënt bij overgewicht of obesitas. Jij helpt persoonlijke doelen verkennen, bewaakt realistische verwachtingen en stemt de vervolgafspraken goed af.
Daarnaast ben je vaak het aanspreekpunt als het gaat om verwijzen naar een GLI- of GLI+-traject, of bij het informeren over medicatie en specialisten wanneer dat nodig is.
Het starten of voorschrijven van medicatie, en het verwijzen naar een specialist, gebeurt uiteraard altijd in overleg met de huisarts.
Inzet van de GLI
Gewichtsverlies op lange termijn
De Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI) is vaak de eerste stap in de behandeling. Dit is gericht op gezonde voeding, beweging en gedragsverandering. De behandeling houdt rekening met stress, slaap en andere beïnvloedende factoren. GLI is bewezen effectief in het verbeteren van leefstijl en het behouden van gewichtsverlies op lange termijn.
Belang van gezamenlijke besluitvorming
Samen de beste aanpak bepalen
Bespreek met je patiënt altijd de intrinsieke motivatie en de mogelijke gezondheidsvoordelen van behandeling. Door samen te bepalen welke aanpak het beste past, vergroot je de kans op therapietrouw en duurzame gedragsverandering.
Bekijk veelgestelde vragen
Wat is een realistisch doel voor gewichtsverlies?
Een haalbaar doel is gemiddeld 0,5 tot 1 kg gewichtsverlies per week, of een totaal van 5–10% van het startgewicht. Ook stabilisatie van gewicht is een belangrijke winst.
Wanneer verwijs ik door naar een specialist?
Voorschrijven van gewichtsreducerende medicatie in de huisartspraktijk is facultatief. Indien in jouw huisartspraktijk geen medicatie wordt voorgeschreven kan je jouw patiënt verwijzen naar een ziekenhuis met obesitascentrum of een internist gespecialiseerd in obesitas behandeling.
Bij ernstig overgewicht met comorbiditeiten, of wanneer leefstijlaanpassingen en behandeling met obesitas medicijnen onvoldoende effect hebben, kan bariatrische chirurgie worden overwogen.
Wat als mijn patiënt teleurgesteld raakt door weinig resultaat?
Herinner je patiënt eraan dat gezondheidswinst niet alleen in kilo’s zit. Lagere bloeddruk, betere conditie en meer energie zijn ook waardevolle verbeteringen.
Hoe vaak moet ik follow-up plannen?
Regelmatig contact is belangrijk om motivatie vast te houden. Plan samen vervolgafspraken, bijvoorbeeld elke 4–6 weken in de eerste fase.
Ondersteun je patiënt
Stap 5 richt zich op continuïteit en terugvalpreventie, zodat de patiënt niet alleen afvalt maar dit resultaat ook op lange termijn kan behouden. Hoe? Lees ons advies.
Hulpmiddelen
Maak gebruik van onze tool zoals voorlichtingsmaterialen, patiëntenplatform Vetlastig.nl of nascholing. Alles wat je nodig hebt om je praktijk te ondersteunen.
Behandelopties
Obesitas vraagt om een aanpak op maat. Er zijn verschillende behandelopties die je kunt inzetten om je patiënt te ondersteunen bij gewichtsverlies en leefstijlverandering.
Het 5-stappenplan is opgesteld conform de multidisciplinaire richtlijn Obesitas. Bekijk een praktisch en verkort overzicht.